De aantrekkingskracht van het heiligdom van Gerlach op de mensen uit de
omgeving stoorde de monniken van de proosdij in het nabijgelegen
Meerssen. Zij verbaasden zich over de ongewone levenswijze van Gerlach
in zijn holle eik. Zij wilden Gerlach aan hun gezag onderwerpen. Gerlach
wilde zich echter niet onderwerpen aan een gelofte van gehoorzaamheid,
maar wilde volgens zijn eigen ideaal en geloof leven. De monniken
probeerden hem daarop zwart te maken bij de bisschop van Luik Ze
vertelden hem dat Gerlach geld verborgen hield onder de stenen van zijn
bed in de holle eik. De bisschop bezocht Gerlach en liet de eik
omhakken. Geld werd er echter niet gevonden en de bisschop raakte
overtuigd van de eenvoudige en vrome levenswijze van Gerlach. In plaats
van Gerlach onder het gezag van de monniken te plaatsen, hoedde de
bisschop voortaan zelf over Gerlach. De abt van Rolduc en andere
geestelijken zouden voortaan als biechtvader over de ziel van Gerlach
waken. Gerlach werd door de bisschop bij deze abt aanbevolen. De
monniken van het klooster in Meerssen legden zich niet bij hun nederlaag
neer. Ze vertelden dat Gerlach uit hun gemeenschap gesloten moest
worden, omdat hij H. Missen liet celebreren buiten de parochiekerk.
De (afgebroken) voormalige proostdij van Meerssen naast de basiliek van het H. Sacrament